Resmi Gazete :

Sıra No 49 Askerî ve mülkî tekaüt kanununun 68 inci ve muvakkat 3 üncü maddelerinin tefsiri hakkında 3/167 numaralı Başvekâlet tezkeresi ve Maliye ve Bütçe encümenleri mazbataları
 

          

T. G. Başvekâlet Muamelât müdürlüğü 13 - IV - 1932 Sayı: 6/930 B. M. M. Yüksek Reisliğine 1683 numaralı tekaüt kanununun 68 inci ve muvakkat 3 üncü maddelerinin tefsirine dair Nafıa vekâletinden yazılan tezkere ile 24 parça merbutu leffen takdim olunmuştur. Muktazasmın ifasına müsaade Duyurulmasını rica ederim efendim. Başvekil İsmet Başvekâleti Celileye Samsun - Sivas hattı tabibi iken 9 ağustos 1928 tarihinde memuriyetinin lâğvi dolayısile açıkta kalmış olan doktor Vassaf Beyin 1683 numaralı tekaüt kanun umumi meriyetinden sonra 2 - 11 -1930 tarihinde tekaütlüğünü istida etmesi üzerine son memuriyeti Devlet demiryolları idaresinde geçmiş olmasına nazaran mumaileyh hakkında tatbik olunacak maddenin tayin edilememesinden Divanı muhasebat ile aramızda ihtilâf tehaddüs etmiştir. Divanı muhasebat, kanunun 68 inci maddesini irae ederek maaşının Devlet demiryolları bütçesinden verilmesini iddia etmektedir. Gerçi 68 inci maddede « hususî ve mülhak bütçelerden maaş alan memurlar için ayrıca bir tekaüt kanunu yapılıncaya kadar haklarında eski hükümler tatbik olunur. Ancak bu kanunun meriyete girdiği tarihten sonra bu idare memurlarına yeniden tahsis olunacak tekaüt ve yetim maaşları kendi bütçelerinden verilir » denilmektedir. Halbuki bu maddeyi takip eden ayni kanunun muvakkat 3 üncü maddesi de: Devlet demiryolları teşkilât kanununun muvakkat beşinci maddesi mucibince tekaüt aidatı vererek istihdam edilmekte olanların 30 mayıs 1930 tarihinden itibaren aidatı tekaüdiye terketmelerine nihayet verilerek 1 haziran 1930 tarihinden itibaren bunlara eski ahkâma göre tekaüt maaşı tahsisini ve tahsis edilen maaşın da Düyunu umumiye bütçesinin hususî tertibinden verilmesini âmirdir. Görülüyor ki bu madde Devlet demiryolları idaresinde bulunan bilcümle memurları tasfiye ederek 1 haziran 1930 tarihinden itibaren bu idarede memur tanımadığı gibi bütçesinde de tekaüt faslını kabul etmemektedir. Muvakkat 3 üncü madde ile hizmetleri (15) sene olanların yirmi, ve (20) sene olanların yirmi beş sene üzerinden hesap edildiğine ve hizmetleri (25) sene olanlara ise isabet eden tekaüt maaşının bir seneliği ikramiye olarak verildiğine göre Devlet demiryollarında müstahdem memurlara bahşedilen hukuk, haklarında 68 inci maddenin tatbik olunması lâzımgelen memurların hukukundan çok fazladır. Esasen 68 inci madde: Haklarında yeni bir tekaüt kanunu yapılması melhuz olan hususî ve mülhak bütçe memurları içindir. Binaenaleyh Devlet demiryolları idaresi bu kayitten tamamen hariçtir. Bu itibarla bu maddenin doktor Vassaf Beye tatbiki haksız ve doğru değildir. Bu ııoktai nazar ihtilâfı Yüksek makamınız vasıtasile Şûrayi devletten istifsar olunmuş ve Şûrayi mezkûr heyeti umumiyesince ittihaz olunan kararda da 68 inci madde mucibince eski ahkâma göre maaş tahsisi zarurî görüldüğü ve muvakkat 3 üncü maddeye nazaran Devlet demiryolları bütçesinde tekaütlük faslı kabul edilmediğine göre de tahsis edilen maaşın Düyunu umumiye bütçesinin hususî tertibinden verilmesi yazılıdır. Divanı muhasebat Şûrayi devletin bu kararının istişarî mahiyette olduğundan bahsile Divanca ittiba mecburiyeti olmadığını bildirmiştir. Leffen takdim kılman dosyadan da anlaşılacağı üzere iki büyük Devlet müessesesi elde mevcut kanuna nazaran doktor Vassaf Beye tatbik olunacak madde hakkında ittifak edememektedir. Vaziyeti şu şekilde her iki maddeye uymayan doktor Vassaf Bey ile Devlet demiryollarında istihdam edilmiş bu kabîl memurların haklarında haksız bir muamelenin tatbîkma mahal kalmamak üzere gerek 68 inci ve gerek muvakkat 3 üncü maddelerin Meclisi Âlice tefsiri hususu arz ve istizan olunur efendim. 
                                                                                                                           Nafıa vekili Hilmi Maliye encümeni mazbatası TBMM. Maliye encümeni 14 -V -1932 Karar No. 54 Esas No. 3/167 ;
   Yüksek Keisliğe .                                                          
                                                                                                                                         1683 numaralı tekaüt kanununun 68 inci ve muvakkat 3 üncü maddelerinin tefsrine dair olan evrakın gönderildiğinden 'bahisle muktazasmm ifasına dair Başvekâletin 13-IV-1932 tarihli ve 6/930 numaralı tezkeresi encümenimize havale edilmekle Devlet demiryolları umumî müdürü ve Nafıa vekâleti zat işleri müdürü hazır oldukları halde tetkik ve müzakere edildi: Zatî mesele: Samsun - Sivas hattı tabibi iken memuriyetinin lâğvi dolayısile açıkta kalıp bu kere tekaüdünü talep eden doktor Vassaf Beye tahsis kılınacak maaşın sureti tahsis ve tesviyesine dairdir. Keyfiyet Şûrayi devlet ve Divanı muhasebatça tetkik edilerek mumaileyhe mezkûr tekaüt kanununun 68 inci maddesi hükmüne tevfikan eski tekaüt kanunu mucibince maaş tahsisinde ittifak edilmiş ve yalnız tahsis kılınacak maaşın, Şûrayi devletçe Düyunu umumiye bütçesinden ve Divanı muhasebatça ise mezkûr demiryollar idaresi bütçesinden tesviyesi lâzımgeleceği kanaati izhar edilmiştir. Mezkûr tekaüt kanununun 68 inci maddesinde: Hususî ve mülhak bütçelerden maaş alan memurlar için ayrıca bir tekaüt kanunu yapılıncaya kadar haklarında eski hükümler tatbik olunacağı tasrih kılındığı gibi bu kanunun muvakkat 3 üncü maddesinde de: Devlet demiryollarının teşkilât kanunu mucibince tekaüt aidatı vererek mezkûr demiryollar idaresinde istihdam edilmekte olanlar hakkında tahsis kılınacak maaşın Düyunu umumiye bütçesinin hususî tertibinden tesviye kılınacağı gösterilmektedir. Devlet demiryolları idaresinin mülhak bütçe ile idare olunan devairden olması itibarile nasıl mumaileyhe eski tekaüt kanunu mucibince maaş tahsisi mezkûr 68 inci maddenin sarahati iktizasından ise salifüzzikir 3 üncü muvakkat maddede yalnız o vakit istihdam edilmekte olan memurların Düyunu umumiye bütçesinin hususî tertibinden maaş tahsisini amir olup ondan evvel istihdam edilmiş olanlara şamil olmamasına ve mumaileyh ise daha evvel memuriyetinin lâğvi hasebile idareden alâkası kesilmiş bulunmasına nazaran kendisine tahsis kılınacak tekaüt maaşının da Düyunu umumiye bütçesinden verilmesine imkân olmayıp ancak mezkûr Demiryollar idaresi bütçesinden itasını encümenimiz pek sarih bulmaktadır Binaenaleyh mezkûr tekaüt maaşının sureti tahsis ve tesviyesine dair olan bu sarahat karşısında -3-meselenin tefsiren hallini mucip bir cihet görülememiştir. Bu baptaki evrak havalesi mucibince Bütçe encümenine tevdi kılınmak üzere 
Yüksek Reisliğe arzolunur.